Vücutta yağ nasıl depolanır

Vücutta yağ nasıl depolanır?

Yağ; vücudun temel enerji kaynağıdır ve çoğu trigliserit olarak adipoz dokuda depolanmaktadır. Vücutta yağ;

1. Derialtı ve depo yağlar,

2. Öz (esansiyel) yağlar olarak iki şekilde depolanmaktadır.

Derialtı ve depo yağlar

Vücudu saran derinin altındaki yağ tabakası derialtı yağ tabakası (adipoz doku) olup vücut ısısının korunmasını sağlamakta ve vücuttaki yağ miktarının büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır. Depo yağların ise toplanma bölgeleri yapısal, yöresel ve yapılan fiziksel aktiviteye göre değişmekle beraber, erkeklerde özellikle karın bölgesinde, kadınlarda kalçalarda depo edilmektedir. Kadın ve erkeklerin vücut kompozisyonları da farklıdır. Erkekler kadınlardan daha uzun, ağır, büyük kas kütlesine sahiptir, kemikleri uzun ve kalındır. Düzenli antrenmanlarla deri altı yağ kalınlığı azalırken vücutta yağsız kas kütlesi artmaktadır (kas kütlesinin artması yağın azaldığını göstermektedir). Vücutta olması gereken minimum yağ miktarının üzerindeki yağlar depo yağma dönüşmektedir. Kadınlarda yağ oranı %15-20, erkeklerde ise %10-12′dir. Depo yağlar (adipoz doku) kahverengi ve beyaz yağ dokusu olmak üzere iki çeşittir.

Kahverengi yağ dokusu

Yetişkinlerde azdır, 10-13 yaşından sonra çoğu beyaz yağ karekterini almaktadır. En büyük özelliği beyaz yağ dokusunda bulunmayan
demir içeren sitokrom pigmenti içermesidir. Düzenli egzersiz ve iklime bağlı olarak kahverengi yağ aktivitesinin artabileceği belirtilmektedir. Çünkü kahverengi yağlar canlılarda termojenik (ısı üretici) olarak bulunmakta, soğuğa karşı koruyucu ve yağ asitlerinin oksitlenmesi ile oluşan enerji ısı enerjisine dönüşmektedir. Yeni doğan bebek ve kış uykusuna yatan hayvanlarda, kahverengi yağ bol miktarda ve çoğunlukla skapular ve subskapular bölgede bulunmaktadır. Çok miktarda kan damarı ve sempatik sinirler içermekte ve ATP sentezi olmadan yüksek oranda ısı üretmektedir. Böylece soğukta kas kasılması ile oluşan titreme olmadan ısı üretimi gerçekleşmektedir. Örneğin yeni doğan bebek birdenbire soğuğa maruz kalınca norepinefrin salımı artmakta, epinefrin, norepinefrin, adenokortikotropik hormon (ACTH) bu yağların kullanımını hızlandırmaktadır. Yetişkinlerde fonksiyonları yeterince bilinmemektedir.

Beyaz yağ dokusu

Vücudun her yerinde bulunan (yağ dokusunda depo halinde trigliserid olarak ve diğer dokularda) beyaz, kılcal damar içermeyen yağ dokusudur. İçerdiği karoten nedeniyle rengi açık sarıdır. Vücuda enerji sağlamak için, yağ asidi oksidasyonuna gerek duyulduğu zaman gerek kandaki yağ asitleri, gerekse yağ dokularındaki depo yağlar olan trigliseritlerin parçalanması sonucu oluşan yağ asitleri, karaciğer ve kasa gelerek okside edilmektedir. Sonuçta ATP sentezlenerek enerji oluşmaktadır. Şişmanlık var olan bu beyaz, yumuşak yağ dokusunun artması ile oluşmaktadır. Yağ hücrelerinin çapı ve miktarı doğumdan yetişkinliğe dek 4-5 misli artabilmektedir. Vücutta fazla yağ birikiminin nedeni çocukluk çağındaki hatalı beslenme ve egzersiz eksikliğinden kaynaklanmaktadır